kunst, natuur, spel

een paar weken geleden kwam ik met een vriendin op bezoek bij marinus en maakten we na 45 jaar weer kennis met elkaar, hij als kunstenaar, ik als ontwerper.
ik werd getroffen door een intens gevoel van herkenning, een herbeleving van ervaringen uit mijn jeugd op schouwen, iets wat ik niet zomaar onder woorden kon brengen maar als een signaal ervoer.

in 1975 zag ik op een wandeling langs het strand van renesse naar de verklikker een mysterieuze monumentale vorm boven de horizon zweven en traag van vorm veranderen.
het bleek het eindexamenwerk van marinus te zijn. ik weet nog dat ik gefascineerd was door dit werk maar ook door marinus die op het eiland geboren was als telg uit een vuurtorenwachtersfamilie.

mijn ouders hadden begin jaren zestig een vakantiehuisje laten bouwen aan de meidoornweg, verscholen achter de schouwse boer.
wij waren import, maar voor mij voelde dat niet zo. het huis, het eiland, de kust, de zee, het licht, het voelde meer thuis dan het donkere industriële eindhoven waar we vandaan kwamen.

wat marinus en ik gemeen hebben is onze jeugd in de natuur van schouwen, maar ook onze opleiding aan de kunstacademie,
hij in een vrije richting, de beeldende kunsten en ik in een toegepaste: de grafische vormgeving.

wat betekent het om hier geboren te zijn? daar is denk ik het werk van marinus een getuigenis van. als kunstenaar heeft hij zich verdiept in het veranderlijke landschap
van zijn geboortegrond en zijn relatie daarmee, steeds gebruikmakend van de feitelijke gegevens over dat landschap en zijn concrete aanwezigheid erin,
ik citeer zijn website. hij laat, volgens mij, vooral zien wat is en altijd was. het werk van marinus is een spiegel van de onverstoorbare natuurlijke processen die hier gaande zijn.
hij maakt ze zichtbaar en voelbaar. zijn zintuigen en zijn lichaam zijn zijn werktuigen.

door zijn werk voel ik weer de grootsheid van het kustlandschap, het onland van zee, strand en duinen uit mijn jeugd.
ik ben jaloers op hoe hij de natuur van het eiland tot zijn atelier heeft gemaakt en vooral: hoe hij het is gaan leven als mens en kunstenaar.

de vraag dringt zich op wat die gedeelde jeugd eigenlijk voor mij heeft betekend?
welke invloed heeft het hier zijn gehad, heb ik er iets mee kunnen doen?

ik denk dat de ruimte en het licht van het eiland mij als kind gesensibiliseerd hebben. de monumentaliteit en de stilte, het uitgestrekte en steeds veranderende hemelgewelf, zijn in me verankerd geraakt.
ik ben me bewust hoe ik hier zintuiglijk gevormd ben, de sterke geurassociaties, de visuele kracht van de wisselende seizoenen, de tactiele sensatie van wind, stroming en branding.

mijn ouders waren geen natuurvorsers. zij kwamen naar de kust voor de zon en het strand. voor natuur als ontspanning.
wat mijn vader aansprak was het grote project wat hier gaande was om de natuur te bedwingen: de deltawerken. wij volgden samen jarenlang de werken op de voet.
de monumentale schaal, de architectuur, de techniek en de planmatigheid maakten indruk op me: ik studeerde zelfs af op dit project aan de academie.

waar marinus op het eiland bleef trok ik naar de stad, daar was werk te vinden voor mij als ontwerper, die immers altijd afhankelijk is van de vraag van een ander,
in mijn geval vooral opdrachtgevers uit de wereld van de architectuur en de kunsten.

ik vermoed dat mijn jeugdervaringen zich in mijn vormgeving vertaald hebben naar een zekere zintuiglijkheid, een subtiel gevoel voor de materie van papier en het effect van inkt,
voor het wit in de typografie als sprekende leegte en licht en als middel om monumentaliteit, harmonie en stilte te bereiken.

het is juist door het weerzien van marinus en zijn werk na 45 jaar, dat de natuurervaringen uit mijn jeugd als een boemerang terugkomen.

ik word getroffen hoe marinus met een jongensachtige speelsheid, lichtheid en vitaliteit de natuur hier op schouwen centraal stelt
en daar continue mee interacteert door in zijn werk te laten zien wat het is om te graven, te stollen, te waaien, te wapperen, te stuiven,
te vloeien op de rafelrand van zee, strand en duinen.

hij zet de natuur in plaats van de mens op de voorgrond van onze ervaring en ons denken. ook in het werk waar we vandaag een laatste blik op kunnen werpen
getuigd van deze geconcentreerde blik en fascinatie.

ik citeer zijn website:
ik heb ontdekt, dat processen onderhevig zijn aan veel grotere cycli, die niet zijn te overzien. we staan aan het begin en weten niet waar het naar toe gaat.
al die kleine bewegingen in de natuur worden door deze grotere cycli opgeslokt. waarnemingen van vandaag zijn snel achterhaald
en voor je het weet alweer geschiedenis. hoe we op dit moment naar het nu kijken in de wetenschap dat het straks totaal anders zal zijn.
deze gedachte heeft grote invloed op het werk.

mijn activiteit als vormgever is zoveel meer doelgericht en kortademiger. nu ik aan het eind van mijn loopbaan ben gekomen merk ik
dat ik het bezoek van een paar weken geleden als een signaal opvat. dit was gewoon geen toeval.

is dit een invitatie om weer terug te keren naar mijn zijn als wezen, naar het denken en handelen met mijn zintuigen, te dromen
en of ik kan samen kan vallen met de eeuwige stroom van de natuur?

want marinus laat zien:
uiteindelijk is er niets verspeeld: alles is nog aanwezig.

ik dank u voor uw aandacht.